Handlezen: Het lot in eigen hand?

Nu de oude kunst van het handlezen in medische kringen steeds meer op waarde wordt geschat, onderzoekt dit artikel of we de sleutel tot ons welzijn letterlijk zelf in de hand hebben.

Toen de 37-jarige David Brandon-Jones in 1970 een zelfmoordpoging deed, had hij geen idee dat hij de oplossing voor zijn problemen letterlijk in eigen hand had. Destijds geloofde hij dat zijn depressies ongeneeslijk waren. Hij had altijd geleefd op antidepressiva en slaappillen en vond het leven niet de moeite waard.

Gelukkig mislukte zijn zelfmoordpoging, zodat hij enkele maanden daarna van een homeopaat kon vernemen dat zijn psychische problemen werden veroorzaakt door een gebrek aan kalium. Hij moest toen een kaliumkuur volgen, en een paar weken later al was hij een geheel ander mens.

Maar dat was nog maar het begin. Kort na zijn genezing kwam Brandon-Jones namelijk tot een bijzondere ontdekking. Toen hij een boek las over handlijnkunde, zag hij dat een bepaalde reeks ketens op de Hoofdlijn stond voor een gebrek aan kalium. “Ik maakte een afdruk van mijn eigen handen”, schreef hij later in Practical Palmistry (“Handlezen in de praktijk”), “en vergeleek die met de illustratie in Your Life In Your Hands (“Het leven in eigen handen”) van Beryl Hutchinson. En inderdaad, op de linker Hoofdlijn bevond zich een lange keten, en op mijn rechterhand was een kleine reeks eilandjes te zien.”

Het besef dat zijn psychische problemen snel te doorgronden waren geweest met behulp van handlijnkunde, bracht Brandon-Jones ertoe zichzelf deze vaardigheid aan te leren; toen hij in 1986 overleed, stond hij te boek als een van de meest vindingrijke en gewaardeerde handlezers van het Verenigd Koninkrijk.

De kunst van het ontwaren

Ondanks de mogelijke toepassingen voor diagnose, wordt handlijnkunde over het algemeen nog beschouwd als een vorm van bijgeloof en waarzeggerij. Maar zelfs de mensen op de kermis beweren dat wat zij doen meer is dan alleen koffiedik kijken. Aan de handlijnkunde zitten twee aspecten: chirognomie en chiromanie (beide namen zijn afgeleid van het Griekse woord voor “hand”, “cheiros”). In de chirognomie kijkt men naar de grootte, de vorm en de uiterlijke verschijning van de hand, om daaruit af te leiden wat voor karakter iemand heeft en wat deze persoon in het leven kan bereiken. Chiromanie houdt zich bezig met het meest bekende aspect van de handlijnkunde, waarbij uit de patronen op iemands hand diens verleden, heden en toekomst kan worden afgelezen. Handlijnkunde is vermoedelijk zo’n 5000 jaar geleden voor het eerst beoefend in China, vanwaar het via Azië langzaam maar zeker ook in het westen bekend raakte.

Handlijnkunde werd gepraktiseerd door de Babyloniërs, de Chaldeeën en de oude Egyptenaren, en ook in de klassieke Oudheid vond het algemeen ingang. Uit de geschriften van de grote Griekse filosoof Aristoteles blijkt dat deze op de hoogte was van de betekenis en de waarde van de lijnen in iemands hand. Zelf zou hij daarachter zijn gekomen doordat hij een geschrift over handlijnkunde had aangetroffen op een altaar gewijd aan Hermes, de god van de boodschappers. Een andere vooraanstaande figuur die zich met handlijnkunde heeft beziggehouden was Julius Caesar. Volgens de joodse historicus Josephus zou Caesar zijn toevlucht hebben gezocht tot het handlezen toen hij een bedrieger ontmaskerde die zich had uitgegeven voor Alexander, de zoon van koning Herodes. Caesar had de “boog van rajah”, een teken van koninklijke waardigheid, niet op diens hand kunnen vinden, en voor hem was dat voldoende bewijs dat de man loog.

Handlijnkunde is ook toegepast om de precieze datum en manier van iemands overlijden vast te stellen. Dit was het specialisme van de Italiaanse arts en handlezer Bartolomeo della Rocca, die in de 15de eeuw schreef en doceerde onder de naam Barthelemy Cocles. De wiskundige en occultist Jerome Cardan heeft opgetekend dat Codes een lijst had nagelaten van 45 mannen van wie hij voorspelde dat ze een gewelddadige dood zouden sterven. Op het moment dat Cardan dit schreef, waren alle voorspellingen op twee na uitgekomen. Codes had zelfs het moment en de wijze waarop hij zelf om het leven zou komen juist voorspeld: in 1504 werd hij door moordenaarshand geveld. Er zijn mensen die zeggen dat het onverantwoord is om op deze manier zaken als ziekte of dood te voorspellen, omdat het mensen die daar gevoelig voor zijn dan zo wanhopig zouden kunnen maken dat ze er zelf voor gaan zorgen dat de voorspelling uitkomt. In sommige gevallen mag dat opgaan, maar degenen die zich vandaag de dag met handlezen bezighouden zijn zich voor de overgrote meerderheid goed van hun verantwoordelijkheid bewust. In plaats van zich negatief uit te laten over de toekomst, geven zij wijze raad en aanwijzingen. Vaak bieden ze ook uitkomst als er problemen zijn met de gezondheid en het lastig blijkt om een diagnose op te stellen.

Een hulp bij diagnose?

Dat laatste aspect heeft er voor gezorgd dat de handlijnkunde in medische kring steeds meer op waardering stuit. Al in 1900 voorspelde een Amerikaanse deskundige op dit terrein, William Benham, dat handlezing ooit officiële erkenning zou krijgen als onderdeel van de diagnose. Eind jaren ‘30 werd zijn gelijk al bewezen, toen twee Amerikaanse patholoog-anatomen, Harold Cummings en Charles Midlo, met overtuigende bewijzen kwamen dat er verband bestond tussen abnormale patronen op de huid en een tekort aan bepaalde chromosomen dat resulteerde in psychische en fysieke afwijkingen. Hun pionierswerk maakte dat er een geheel nieuwe tak van de medische wetenschap ontstond, de dermatoglyfica, die met name kijkt naar het verband tussen vingerafdrukken en huidpatronen enerzijds en de fysieke en psychische toestand van de betrokkene anderzijds.

Grensverleggend onderzoek

Momenteel is zich in Europa en de VS een ware revolutie aan het voltrekken op het gebied van de dermatoglyfica. Zo meldt dr. Alexander Rodewald van de universiteit van München dat hij op basis daarvan inmiddels in staat is per geval met 97 procent zekerheid te zeggen of zich al dan niet een reeks opmerkelijke afwijkingen zal voordoen. Bovendien stelt hij van een pasgeboren kind met 80 procent zekerheid te kunnen voorspellen of dat de kans loopt dat het kanker zal krijgen of suikerziekte, een hartkwaal, leukemie of psychische stoornissen. Terwijl de handlijnkundigen al duizenden jaren beweren dat een bepaald soort vingerafdruk of markering op de palm van iemands hand iets zegt over diens persoonlijkheid of diens vatbaarheid voor verschillende ziekten, is men in de medische wetenschap pas sinds kort zover dat men inziet dat er wellicht toch iets waars schuilt in deze oude opvattingen.