Kassamedewerkers herkennen vals geld sneller bij schone bankbiljetten

Onderzoek van De Nederlandse Bank (DNB) en de Duitse Bundesbank heeft uitgewezen dat kassamedewerkers eerder opmerken dat een bankbiljet vals is wanneer deze schoon is. Veel consumenten zien niet of een bankbiljet is vervalst; het maakt hierbij niet uit of het biljet schoon is of niet.

Het onderzoek is uitgevoerd onder 261 kassamedewerkers en 250 consumenten. Hierbij herkende ongeveer 88 procent van het winkelpersoneel de valse bankbiljetten. Dit stond tegenover 79 procent van de consumenten die een vals bankbiljet wisten te herkennen. De kassamedewerkers herkenden de valse bankbiljetten eerder wanneer deze erg schoon leken. Er werd echter ook opgemerkt dat veel echte bankbiljetten ten onrechte als vals werden aangemerkt. De onderzoekers concludeerden dat winkelpersoneel argwanender wordt wanneer biljetten er nog als nieuw en erg schoon uitzien.

De DNB heeft dit onderzoek opgezet omdat verschillende centrale banken wilden weten of het van belang is als bankbiljetten worden schoongemaakt. De DNB controleert jaarlijks ongeveer 450 miljoen biljetten op echtheid en vuilheid. Winkelpersoneel heeft gemiddeld maar vijf seconden nodig om een vals bankbiljet te herkennen; consumenten doen hier doorgaans iets langer over en herkennen een vals biljet gemiddeld binnen 6,3 seconden.

Uit het onderzoek blijkt ook dat oudere mensen vaak meer moeite hebben met het aanwijzen van vals geld dan jongere mensen. Dit komt vooral doordat ouderen minder vaak de ingebouwde echtheidskenmerken controleren. Deze kenmerken zijn in de biljetten opgenomen om te kunnen vaststellen of ze echt of nep zijn.

Ten slotte concludeert de DNB dat de uitkomsten van dit onderzoek geen aanleiding geven om biljetten scherper te gaan controleren of extra schoonheidscontroles in te voeren.

In Nederland wordt veel vals geld onderschept, onder andere door de DNB. In 2014 was er een stijging van ongeveer 29 procent meer onderscheppingen van vals geld vergeleken met 2013. Dat jaar werden ruim 48.000 valse biljetten uit de omloop gehaald; in 2013 ging het om ongeveer 38.000 biljetten. Volgens de DNB is deze stijging niet direct toe te schrijven aan een specifieke ontwikkeling; het aantal onderschepte bankbiljetten fluctueert jaarlijks en blijft in Nederland relatief laag (bankbiljet).

Opmerkelijk is dat in het tweede halfjaar van 2014 meer valse biljetten werden onderschept (ongeveer 44 procent). In de meeste gevallen (zo’n 86 procent) ging het om vervalste biljetten van 20 of 50 euro. Het merendeel van het vervalste eurogeld wordt binnen Europa onderschept (ruim 97 procent); een klein deel van het onderschepte geld is buiten de EU gevonden en circuleerde in de rest van de wereld.